Podczas II wojny światowej na terenie Polski miały miejsce tysiące aktów zbrodni, popełnianych przez niemieckich okupantów. Niestety nie ominęły one Podlasia i ziemi łomżyńskiej. Za stawiany okupantom sprzeciw zapłacono wysoką cenę. Lasy położone na terenie wsi Giełczyn, Pniewo, Sławiec oraz Jeziorko kryją liczne mogiły zbiorowych egzekucji popełnianych na tutejszych mieszkańcach. Na szczególną pamięć i uwagę zasługuje polana znajdująca się w lesie we wsi Jeziorko koło Łomży. Zlokalizowana w północno-wschodniej części województwa podlaskiego osada, swoją nazwę zawdzięcza licznym naturalnym stawom oraz oczkom wodnym.
Historia wsi Jeziorko
Jeziorko koło Łomży powstało w pierwszej połowie XV wieku. Należało do dużych majątków rolniczych, a także przemysłowych. Na terenie wsi znajdowała się gorzelnia oraz rektyfikatornia, a tutejsze wyroby nagradzano nawet w Stanach Zjednoczonych. Niestety w latach 1939-1945 wieś poniosła ogromne straty zarówno społeczne jak i gospodarcze. Większość zabudowań, w tym wspomniana gorzelnia, zostało całkowicie zniszczonych. Z okolicznych zabytków, świadczących o bogatej historii wsi, nie zostało prawie nic. Jeziorko koło Łomży jest także często wymieniane w kontekście rozstrzelań mieszkańców okolicznych miejscowości, które miały tu miejsce. Zbrodnie te zostały potwierdzone przez osoby, którym cudem udało się uniknąć egzekucji i przeżyć.
Cmentarz leśny jako Miejsce Pamięci Narodowej
Cmentarz leśny, położony na terenie Jeziorka koło Łomży, obejmuje trzy mogiły zbiorowe. Wyróżnia się tym, że jest jedynym istniejącym w rejestrze cmentarzy wojennych Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństw. Co więcej, posiada on w pełni udokumentowaną historię. To właśnie tutaj swój grób mają ofiary trzech zbrodni zbiorowych dokonanych przez okupantów. Latem 1942 roku zginęli tam mieszkańcy Domu Opieki w Pieńkach Borowych. Kilkadziesiąt osób w wieku 60 – 70 lat zostało zabranych z domu starców pod pozorem zmiany miejsca na inne, zapewniające lepsze warunki. Zamiast tego, samochody ze starcami skierowano do pobliskiego lasu, gdzie następnie zostali rozstrzelani. Z kolei wiosną 1943 roku w Jeziorku koło Łomży dokonano kolejnej zbrodni na więźniach z łomżyńskiego więzienia. Pomimo że okoliczni mieszkańcy mieli świadomość kolejnego rozstrzelania, to przez wiele lat ofiary te pozostawały bezimienne. Dopiero 50 lat później udało się odnaleźć listę z personaliami ówczesnych więźniów politycznych. W lipcu 1943 roku w Jeziorku koło Łomży miała miejsce kolejna zbrodnia. Na terenie Łomży doszło do zaskakujących masowych aresztowań dziewiętnastu rodzin, w tym dzieci i starców, z najcenniejszej grupy społecznej – inteligencji. Wszystkie przebiegały według tego samego schematu. Mieszkańców początkowo przetrzymywano za murami więzienia, nikomu jednak nie udzielono żadnej informacji, jaki jest powód zatrzymania. Ostatecznie aresztowane osoby przewieziono na polanę lasu w Jeziorku koło Łomży, gdzie dokonano kolejnej egzekucji. Jak okazało się w późniejszym czasie, miała ona na celu pacyfikację tutejszych mieszkańców. W kontekście cmentarza, na szczególne uznanie zasługują działania podjęte przez rodziny ofiar egzekucji. To dzięki ich staraniom cmentarz w Jeziorku koło Łomży został 15 lipca 1945 roku poświęcony przez Ordynariusza Diecezji Łomżyńskiej KS. Biskupa Stanisława Kostkę Łukomskiego.
Popularyzacja wiedzy historycznej
O cmentarzu na leśnej polanie w Jeziorku koło Łomży głośno jest nie tylko na terenie ziemi łomżyńskiej, ale także w całej Europie. Przez wiele lat starano się, by miejsce to pozostawało obiektem zainteresowań i stałej troski wszystkich mieszkańców. Podkreślano jego rolę jako świadectwa masowych zbrodni. Obecnie pieczę nad tym Miejscem Pamięci Narodowej sprawuje tutejsza Szkoła Podstawowa. Co roku odbywają się tutaj uroczystości upamiętniające ofiary masowych egzekucji. Nad ich przebiegiem czuwa grono pedagogiczne ze Szkoły Podstawowej w Jeziorku koło Łomży. Jednak uroczystości rocznicowe to nie wszystko. Na uznanie zasługuje działalność edukacyjno-wychowawcza prowadzona wśród dzieci i młodzieży. Skupiona jest na popularyzacji wiedzy historycznej na temat tego miejsca. Dzięki staraniom szkoły cmentarz leśny zaczął pełnić zupełnie nową rolę i przeobraził się swego rodzaju „leśną salę lekcyjną”. Podczas przeprowadzanych tam lekcji uczniowie poznają jedną z kart historii regionu. Zajęcia te mają bezsprzecznie duży wpływ na kształtowanie postawy patriotycznej uczniów. Stają się okazją do refleksji nad burzliwą historią ojczyzny.
Tradycje patriotyczne stanowią jedną z najwyższych wartości dla mieszkańców Jeziorka koło Łomży. Przykład, jaki dają w tej kwestii, sprawia, że jest to miejsce warte odwiedzenia. Wieś pomimo ciągłego rozwoju i powstających tu kolejnych zakładów produkcyjnych, kultywuje tradycję, chociażby poprzez aktywnie działające Koło Gospodyń Wiejskich. Na temat zbrodni popełnionych przez hitlerowskich okupantów na terenie ziemi łomżyńskiej powstało wiele godnych uwagi opracowań.